Hướng dẫn bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp chạy dầu Diesel

Bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp là công việc bắt buộc để đảm bảo thiết bị luôn vận hành ổn định, an toàn và đạt hiệu suất cao. Một chiếc máy phát điện dù chất lượng tốt đến đâu cũng cần được kiểm tra, vệ sinh định kỳ các bộ phận như lọc dầu, lọc gió, nước làm mát hay hệ thống nhiên liệu.

Trong bài viết này, Dianyo Powergen sẽ hướng dẫn bạn cách bảo dưỡng máy phát điện dầu Diesel, áp dụng hiệu quả cho các dòng máy như Cummins, Dianyo, Yuchai, Mitsubishi, Hyundai, Weichai….

Các mốc thời gian bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp cần nắm rõ

Đối với máy phát điện công nghiệp, việc tuân thủ lịch bảo dưỡng định kỳ là yếu tố quan trọng giúp thiết bị vận hành ổn định, tiết kiệm nhiên liệu và kéo dài tuổi thọ. Tùy theo tần suất hoạt động và môi trường làm việc, máy có thể thực hiện theo mốc thời gian như hàng tuần, hàng tháng, sáu tháng hoặc hàng năm.

Trong môi trường ẩm thấp, bụi bẩn, hoặc nóng thì chu kỳ bảo dưỡng nên được rút ngắn để hạn chế hư hỏng sớm. Ngoài ra, cần ghi chép đầy đủ nhật ký bảo trì và số giờ vận hành để theo dõi quá trình làm việc của máy để thuận tiện cho những lần tiếp theo.

Lịch trình bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp (chạy dầu Diesel)

Bảng 1 – Lịch bảo dưỡng định kỳ cho máy phát điện công nghiệp chạy dầu Diesel

Giải nghĩa các hạng mục trong bảng

1 - Xem xét tổng thể máy: Kiểm tra rò rỉ dầu, nước làm mát và khí xả khi máy hoạt động. Nếu phát hiện bất thường, cần khắc phục ngay.

2 - Lọc gió: Làm sạch hoặc thay thế thường xuyên hơn nếu máy hoạt động trong môi trường nhiều bụi.

3 - Dây curoa: Kiểm tra độ mòn, độ trượt và độ căng bằng mắt.

4 - Lọc dầu nhiên liệu: Xả bỏ nước và cặn bẩn để tránh tắc nghẽn hệ thống.

5 - Theo hướng dẫn nhà sản xuất: Một số công việc cần tham khảo chi tiết từ sổ tay vận hành của từng dòng máy.

6 - Kiểm tra điện trở cách điện: Thực hiện định kỳ trong suốt tuổi thọ máy, do kỹ thuật viên chuyên nghiệp đảm nhiệm.

7 - Thay dầu và lọc:

- Với máy chạy liên tục: thay sau mỗi 250 giờ hoặc 6 tháng (tùy điều kiện nào đến trước).

- Với máy dự phòng: thay sau mỗi 12 tháng hoặc 250 giờ.

- Lọc gió nên thay sau mỗi 24 tháng hoặc 1000 giờ vận hành.

Lưu ý đặc biệt khi bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp

Máy phát điện cần được điều chỉnh chu kỳ bảo dưỡng phù hợp nếu hoạt động trong các điều kiện sau:

• Vận hành liên tục để thay thế điện lưới.

• Làm việc ở khu vực nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp có ánh nắng.

• Môi trường nhiều bụi, hơi muối, hoặc sương mù.

• Khu vực ẩm thấp, tản nhiệt kém.

Hướng dẫn bảo dưỡng chi tiết cho từng bộ phận máy phát điện công nghiệp

1. Bảo dưỡng hệ thống bôi trơn 

Hệ thống bôi trơn (nhớt) giúp máy hoạt động trơn tru, giảm ma sát và tản nhiệt cho các chi tiết chuyển động. Nếu không được bảo dưỡng định kỳ, dầu bôi trơn kém chất lượng hoặc thiếu hụt sẽ khiến động cơ nhanh chóng xuống cấp, tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn.

Lưu ý an toàn trước khi bảo dưỡng

Trước khi thực hiện bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp, người vận hành cần tuân thủ tuyệt đối các quy tắc an toàn:

• Ngắt nguồn điện: Chuyển công tắc ngắt mát ắc-quy sang chế độ “OFF” hoặc tháo cáp âm (-) khỏi ắc-quy để tránh máy khởi động bất ngờ.

• Không mở nắp đổ dầu khi máy đang chạy: Áp suất trong các-te có thể đẩy dầu nóng ra ngoài, gây bỏng nghiêm trọng.

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với dầu thải: Dầu động cơ đã qua sử dụng có thể chứa chất gây ung thư. Hãy đeo găng tay cao su, khẩu trang và rửa sạch vùng da sau khi tiếp xúc.

Kiểm tra mức dầu bôi trơn

Cần kiểm tra mức dầu bôi trơn hàng tuần hoặc trước mỗi lần khởi động máy. Mức dầu phải nằm trong vạch Min - Max của que thăm dầu.

• Dầu dưới mức Min gây thiếu bôi trơn, làm nóng máy và mài mòn chi tiết.

• Dầu vượt mức Max làm tăng áp suất, gây rò rỉ và ảnh hưởng đến hiệu suất động cơ.

Quy trình kiểm tra:

Bước 1: Rút que thăm nhớt, lau sạch và cắm lại.

Bước 2: Rút ra lần nữa để kiểm tra mức nhớt.

Bước 3: Bổ sung hoặc xả bớt dầu nếu cần thiết.

Bước 4: Lắp lại que thăm và siết chặt nắp đổ dầu.

Loại dầu bôi trơn phù hợp

Với khí hậu nóng ẩm tại Việt Nam, dầu nhớt cấp độ 15W40 là lựa chọn tối ưu cho các dòng máy phát điện công nghiệp.

• “15W” thể hiện khả năng khởi động trong điều kiện nhiệt độ thấp, tới -15°C.

• “40” biểu thị độ nhớt ổn định ở nhiệt độ vận hành cao.

Nên sử dụng các thương hiệu uy tín như Shell, Caltex, Castrol, Total hoặc Mobil để đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ cho động cơ.

Thay thế dầu và lọc dầu bôi trơn

Thời gian thay dầu và lọc dầu cần tuân theo lịch bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp (xem mục 1). Trong môi trường làm việc khắc nghiệt (nóng, bụi nhiều), chu kỳ nên rút ngắn hơn so với tiêu chuẩn.

Quy trình thay dầu bôi trơn:

Bước 1: Cho máy chạy không tải 2 – 3 phút để dầu loãng ra rồi tắt máy.

Bước 2: Đặt khay chứa dưới nút xả nhớt, mở nắp đổ dầu và nút xả để dầu chảy hết.

Bước 3: Sau khi xả hết, siết chặt lại nút xả nhớt.

Bước 4: Tháo lọc dầu cũ, vệ sinh sạch vị trí lắp và thay bộ lọc mới. Khi lắp, bôi một lớp dầu mới lên gioăng cao su, xoay chặt tay khoảng ½ – ¾ vòng.

Bước 5: Đổ đầy dầu mới theo dung tích quy định (xem hướng dẫn kỹ thuật của động cơ).

Bước 6: Kiểm tra lại mức dầu bằng que thăm, điều chỉnh nếu cần và đóng chặt nắp đổ dầu.

Bước 7: Thu gom và xử lý dầu thải, lọc dầu cũ đúng quy định môi trường.

2. Bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu 

Hệ thống nhiên liệu quyết định hiệu suất và độ bền của máy phát điện công nghiệp chạy dầu diesel giúp ngăn ngừa rò rỉ, tắc nghẽn và ăn mòn các bộ phận.

Kiểm tra hệ thống nhiên liệu

Trong quá trình bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp, cần đặc biệt lưu ý các vấn đề sau:

• Tuyệt đối không vận hành máy nếu phát hiện rò rỉ tránh gây hỏa hoạn. Kiểm tra các ống mềm, ống dẫn và phụ kiện khi máy đang chạy và khi dừng.

• Xem có vết cắt, nứt, mài mòn hoặc kẹp ống bị lỏng không.

• Đảm bảo đường dẫn nhiên liệu không cọ xát với các bộ phận khác để tránh mòn hoặc hư hỏng.

• Thay thế các bộ phận hỏng hoặc mòn trước khi xảy ra rò rỉ.

• Đổ đầy bình nhiên liệu để giảm sự ngưng tụ nước, giúp nhiên liệu mát hơn và ổn định khi động cơ vận hành.

• Xả nước trong bộ tách nhiên liệu (nếu có). Nước trong nhiên liệu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và tuổi thọ động cơ.

Khuyến cáo về nhiên liệu

Ở Việt Nam, máy phát điện công nghiệp sử dụng dầu diesel DO 0,05S-II, có sẵn tại các cửa hàng xăng dầu. Lưu ý khi bảo dưỡng:

• Diesel dễ bắt lửa. Không hút thuốc hoặc để gần nguồn lửa, tia lửa khi thao tác với bình nhiên liệu.

• Tránh làm việc trong khu vực thông gió kém hoặc gần các thiết bị nhiệt.

Thay lọc nhiên liệu

Lọc nhiên liệu là bộ phận quan trọng, giúp loại bỏ tạp chất, bụi bẩn và nước trong nhiên liệu trước khi vào động cơ. Việc thay lọc định kỳ là một phần không thể thiếu của bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp.

Quy trình thay lọc nhiên liệu:

Bước 1: Ngắt kết nối cáp âm (-) khỏi ắc-quy hoặc sử dụng cờ lê cách điện để tránh khởi động ngẫu nhiên.

Bước 2: Làm sạch khu vực xung quanh đầu bộ lọc để tránh bụi bẩn rơi vào động cơ.

Bước 3: Tháo bộ lọc cũ bằng cách vặn ngược chiều kim đồng hồ, đồng thời tháo gioăng cao su nếu còn bám trên đế lọc.

Bước 4: Dùng vải sạch lau kỹ bề mặt đầu đế lọc.

Bước 5: Lắp gioăng cao su mới đi kèm với bộ lọc, đổ đầy nhiên liệu sạch vào bộ lọc, bôi một lớp nhiên liệu mỏng lên gioăng.

Bước 6: Lắp bộ lọc vào đế lọc trên động cơ, vặn cho đến khi gioăng tiếp xúc bề mặt.

Bước 7: Siết thêm ½ đến ¾ vòng bằng cờ lê chuyên dụng, không siết quá mức để tránh hỏng ren.

3. Bảo dưỡng hệ thống làm mát

Hệ thống làm mát đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nhiệt độ vận hành ổn định cho động cơ của máy phát điện công nghiệp. Việc bảo dưỡng định kỳ giúp ngăn ngừa quá nhiệt, giảm hao mòn chi tiết và kéo dài tuổi thọ động cơ.

Mức nước làm mát cần được kiểm tra hàng tuần và trước khi vận hành để đảm bảo động cơ luôn có đủ lượng nước giải nhiệt.

Cách kiểm tra:

Bước 1: Mở nắp phía trên két nước và kiểm tra mức nước bằng que đo, đảm bảo nước cách miệng nắp 2-3 cm. Lưu ý chỉ mở nắp khi máy đã dừng ít nhất 2 giờ để nước trong két nguội.

Bước 2: Kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát để đảm bảo hệ thống cảnh báo và tự động ngắt hoạt động khi nhiệt độ quá cao.

Nước làm mát và dung dịch chống đông cặn

• Loại nước làm mát: Sử dụng nước sạch, ít khoáng chất, không chứa hóa chất ăn mòn như chloride, sulfat hoặc axit. Nước đóng bình 20 lít trên thị trường là lựa chọn phù hợp.

• Dung dịch chống đông cặn: Pha theo tỷ lệ 1 lít dung dịch với 20 lít nước sạch. Có thể sử dụng các sản phẩm từ Fleetguard/DCA65L. Dung dịch này giúp ngăn rỉ sét, cáu cặn và duy trì hiệu quả trao đổi nhiệt.

Thay nước làm mát

Cảnh báo: Hơi nước nóng từ két có thể gây bỏng. Luôn để động cơ nguội trước khi mở nắp áp suất hoặc van xả.

Quy trình thay nước làm mát:

Bước 1: Xả bỏ nước làm mát cũ thông qua van xả phía dưới két.

Bước 2: Làm sạch két nước trước khi nạp lại, có thể sử dụng hóa chất tẩy rửa bộ tản nhiệt và làm theo hướng dẫn nhà cung cấp.

Bước 3: Lắp chặt nút xả trước khi nạp nước làm mát mới.

Bước 4: Đổ nước làm mát đã pha dung dịch chống đông cặn vào két đến mức đầy.

Bước 5: Khởi động máy trong vài phút để thoát khí bị nhốt trong két, sau đó tắt máy và kiểm tra lại mức nước, bổ sung nếu cần.

Bước 6: Vặn chặt nắp két nước để tránh rò rỉ khi vận hành.

Bảo dưỡng định kỳ:

• Xúc rửa và làm sạch két nước ít nhất mỗi năm một lần để tránh rỉ sét và đóng cặn, đảm bảo sự lưu thông nước mát.

• Có thể sử dụng hóa chất như Sodium Bisulphat hoặc Oxalic Acid theo hướng dẫn nhà cung cấp, sau đó trung hòa và rửa lại bằng nước sạch.

4. Bảo dưỡng hệ thống xả khói

Hệ thống xả khói máy phát điện công nghiệp đảm bảo khí thải được thoát ra ngoài an toàn, đồng thời giảm thiểu nguy cơ rò rỉ gây hư hỏng hoặc nguy hiểm cho người vận hành

Quy trình bảo dưỡng:

Bước 1: Quan sát và lắng nghe hệ thống xả khi máy đang chạy để phát hiện rò rỉ.

Bước 2: Nếu phát hiện rò rỉ, tắt máy ngay lập tức và tiến hành sửa chữa trước khi vận hành lại.

Bước 3: Thay thế các đoạn ống xả bị móp, cong hoặc rỉ sét nghiêm trọng.

Bước 4: Đảm bảo khí thải được dẫn hoàn toàn ra ngoài phòng đặt máy phát điện, tránh nguy cơ tích tụ khí độc.

5. Bảo dưỡng lọc gió (lọc khí)

Lọc gió giữ vai trò quan trọng trong việc loại bỏ bụi bẩn trước khi không khí đi vào buồng đốt, giúp động cơ hoạt động hiệu quả và giảm hao mòn chi tiết.

Quy trình bảo dưỡng lọc gió:

Bước 1: Tháo ốc xiết giữ bầu lọc và lấy lõi lọc ra.

Bước 2: Vệ sinh lõi lọc bằng súng hơi (tối đa 5 bar), thổi khí từ trong ra ngoài, di chuyển đều để loại bỏ bụi bẩn ở các nếp gấp.

Bước 3: Kiểm tra lõi lọc: nếu có nếp gấp giấy bị hỏng, miếng đệm cao su phồng hoặc lõm, lõi lọc phải được thay mới.

Bước 4: Lắp lại lõi lọc đúng vị trí ban đầu và gắn nắp bầu lọc.

Lưu ý: Trong môi trường nhiều bụi, nên kiểm tra và thay lọc gió thường xuyên hơn so với lịch bảo dưỡng tiêu chuẩn (tham khảo Bảng 1).

6. Bảo dưỡng dây đai (dây curoa)

Dây curoa chịu trách nhiệm truyền động giữa các bộ phận của máy phát điện. Bảo dưỡng định kỳ giúp tránh trượt, mòn và hỏng hóc, đảm bảo vận hành ổn định.

Quy trình bảo dưỡng dây curoa:

Bước 1: Kiểm tra độ căng của dây đai hàng tháng hoặc sau mỗi 100 giờ chạy máy (theo Bảng 1).

Bước 2: Thay dây đai nếu phát hiện mòn, rách, hoặc các lực căng không đều, đặc biệt khi sử dụng hệ thống truyền động nhiều dây.

Bước 3: Kiểm tra điều kiện dây đai: quan sát có vết nứt, dầu mỡ, quá nhiệt hoặc mòn không.

Bước 4: Kiểm tra bằng tay: Ấn mạnh dây đai; nếu độ võng ≤ độ dày dây thì dây còn hoạt động được.

Bước 5: Để kiểm tra chính xác độ căng, sử dụng máy thử độ căng dây chuyên dụng.

Lưu ý: Thay dây curoa toàn bộ bộ trong hệ thống truyền động nhiều dây để đảm bảo cân bằng lực và tuổi thọ đồng đều.

7. Bảo dưỡng ắc-quy khởi động và bộ sạc

Tổ máy phát điện công nghiệp luôn được trang bị bộ ắc-quy 24 Volt (hoặc 12 Volt tùy từng dòng máy) để cấp điện cho bảng điều khiển và khởi động động cơ. Nếu ắc-quy thiếu điện áp, máy phát sẽ không thể khởi động, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cung cấp điện khi mất điện lưới.

Quy trình bảo dưỡng ắc-quy:

Bước 1: Tham khảo Bảng – 1 (Mục 1) để thực hiện lịch bảo dưỡng ắc-quy theo khuyến nghị của nhà sản xuất.

Bước 2: Bảo dưỡng bộ sạc ắc-quy tự động (lấy điện từ lưới) đảm bảo điện áp sạc duy trì từ 24–27 Volt.

Bước 3: Vệ sinh vỏ ắc-quy và các cực để luôn khô ráo, sạch sẽ, tránh ăn mòn.

Bước 4: Kiểm tra kết nối cọc bình và cáp; các kết nối lỏng hoặc bị ăn mòn tạo điện trở cao, gây khó khởi động. Phủ một lớp mỡ bò cách điện mỏng để giảm ăn mòn.

Bước 5: Với ắc-quy khô: quan sát “mắt bình”, màu xanh cho biết bình hoạt động tốt, màu đen cần thay mới.

Bước 6: Với ắc-quy nước: kiểm tra dung dịch điện phân đảm bảo mức cao hơn tấm cực, bổ sung nước tinh khiết nếu thiếu. Kiểm tra tỷ trọng bằng tỷ trọng kế; nếu < 1.26, cần sạc lại.

Bước 7: Khi kết nối ắc-quy, đảm bảo phân biệt cực dương (+) và cực âm (-); luôn tháo cáp âm (-) trước khi tháo, và kết nối lại cuối cùng để giảm nguy cơ phóng điện hồ quang.

Bước 8: Kiểm tra bộ ắc-quy khởi động hàng ngày để đảm bảo đủ điện cho việc khởi động động cơ.

Có nên tự bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp?

Khi vận hành máy phát điện công nghiệp, việc bảo dưỡng định kỳ là yếu tố giúp máy hoạt động ổn định và bền bỉ. Tuy nhiên, không phải tất cả các hạng mục bảo dưỡng đều cần kỹ thuật chuyên sâu; một số công việc đơn giản bạn hoàn toàn có thể tự thực hiện để tiết kiệm chi phí và chủ động hơn.

Những công việc bạn có thể tự thực hiện:

• Kiểm tra mức dầu, nhiên liệu và nước làm mát để đảm bảo động cơ luôn trong trạng thái sẵn sàng hoạt động.

• Kiểm tra tổng quan bên ngoài máy, vệ sinh bụi bẩn bám trên máy và các bộ phận tiếp xúc.

• Chạy thử máy định kỳ hàng tuần hoặc hàng tháng để phát hiện các vấn đề sớm.

Khi nào nên sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp?

Một số hạng mục bảo dưỡng quan trọng và yêu cầu kỹ thuật cao cần được thực hiện bởi các kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm:

• Thay dầu và tất cả các loại lọc định kỳ theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất.

• Kiểm tra và bảo dưỡng các hệ thống phức tạp như hệ thống nhiên liệu, điện, điều khiển và hệ thống làm mát.

• Thực hiện Load Test để đảm bảo máy phát điện đạt hiệu suất tối ưu.

• Khắc phục sự cố hoặc chẩn đoán các dấu hiệu bất thường mà bạn không thể tự xác định.

Dianyo Power là đơn vị chuyên cung cấp các dòng máy phát điện nhập khẩu và có chính sách hỗ trợ bảo hành, bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp uy tín tại Việt Nam hiện nay. Việc chọn đơn vị uy tín để  bảo dưỡng máy phát điện công nghiệp sẽ giúp bạn:

• Chẩn đoán chính xác các vấn đề tiềm ẩn mà dễ bị bỏ sót khi tự bảo dưỡng.

• Đảm bảo an toàn cho người vận hành và máy phát điện.

• Kéo dài tuổi thọ và duy trì hiệu suất hoạt động tối ưu cho máy phát điện.

Mọi vướng mắc xin liên hệ hotline 058.553.7777 để được tư vấn và giải đáp.