Điện yếu là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách khắc phục

Điện yếu là hiện tượng điện áp cung cấp thấp hơn mức tiêu chuẩn, khiến các thiết bị điện hoạt động không ổn định, bị gián đoạn hoặc không thể vận hành thiết bị. 

Khi nguồn điện yếu, các thiết bị như đèn điện, quạt, máy bơm, điều hòa, tủ lạnh hoạt động kém hiệu quả, dễ hư hỏng và tiêu tốn nhiều năng lượng hơn, làm giảm năng suất và rút ngắn tuổi thọ máy móc.

Hiện nay, hệ thống điện quốc gia đã được cải thiện nhờ các nhà máy thủy điện, nhiệt điện hay điện hạt nhân, tuy nhiên nhiều khu vực vẫn thường xuyên rơi vào tình trạng điện áp thấp. Trong bài viết này, Dianyo Powergen giúp bạn tìm hiểu khái niệm điện yếu là gì, dấu hiệu và biện pháp khắc phục. 

Điện yếu là gì?

Điện yếu là tình trạng nguồn điện cung cấp cho hệ thống không đủ công suất hoặc không đạt mức điện áp tiêu chuẩn (thường là dưới 220V đối với điện sinh hoạt và 380V đối với điện 3 pha công nghiệp). Khi điện yếu, các thiết bị điện như điều hòa, quạt, đèn chiếu sáng, laptop, tủ lạnh, bếp từ,... hoạt động không ổn định, dễ bị nóng, giảm hiệu suất hoặc thậm chí hư hỏng linh kiện bên trong làm giảm tuổi thọ của thiết bị.

Nguyên nhân dẫn đến điện yếu

Điện yếu là hiện tượng điện áp cung cấp cho các thiết bị thấp hơn mức tiêu chuẩn (thường dưới 220V đối với điện dân dụng và dưới 380V đối với điện công nghiệp)  tại nhiều khu vực dân cư và đặc biệt là trong các khu công nghiệp có mật độ tiêu thụ điện cao.

Nguyên nhân dẫn đến điện yếu thường do hiện tượng sụt áp trên đường truyền tải điện. Khi điện được dẫn từ nhà máy phát điện (thường đặt ở xa khu dân cư) đến các hộ dùng điện, một phần điện năng sẽ bị hao tổn trên đường dây khiến điện áp đến thiết bị đầu cuối bị yếu đi. Đặc biệt là ở những khu vực xa trạm biến áp hoặc gần các khu công nghiệp lớn.

Trong các nhà máy sản xuất, có nơi điện áp chỉ còn khoảng 100V, khiến máy móc không đủ công suất hoạt động. Nghiêm trọng hơn, việc sử dụng nguồn điện quá thấp hoặc quá cao đều có thể gây cháy nổ, hỏng hóc ngay lập tức.

Để khắc phục tình trạng này, ngành điện lực liên tục đầu tư nâng cấp và thay mới hệ thống đường dây, trạm biến áp, giúp hạn chế sụt áp. Tuy nhiên, do tốc độ phát triển của khu dân cư và công nghiệp ngày càng nhanh, nhu cầu điện tăng cao khiến hiện tượng điện yếu vẫn còn xảy ra.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng điện yếu

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu điện yếu giúp người dùng có biện pháp xử lý kịp thời, tránh tổn thất không đáng có. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp nhất:

Quạt điện quay chậm, nóng bất thường

Quạt điện khi bật ở tốc độ cao, cánh quạt vẫn quay chậm, mất nhiều thời gian mới đạt được tốc độ ổn định là dấu hiệu nhận biết rõ nhất điện yếu. Khi sờ vào phần motor hoặc phía sau quạt có hiện tượng nhiệt tỏa ra, người dùng có thể cảm nhận nhiệt do motor phải hoạt động quá tải để bù cho điện áp thấp.

Tủ lạnh không mát, đá không đông

Tủ lạnh hoạt động nhưng không đủ lạnh, hoặc đá không đông sau nhiều giờ. Nguyên nhân là do điện áp thấp khiến máy nén không đủ công suất vận hành, làm hiệu suất làm lạnh giảm mạnh, nếu kéo dài có thể bị hỏng hoặc cháy.

Máy giặt, máy bơm nước kêu rì rì, không hoạt động ổn định

Khi nguồn điện yếu, các thiết bị sử dụng motor như máy giặt hay máy bơm nước thường phát ra tiếng kêu, rung lắc, trục quay yếu hoặc không quay được. Động cơ phải làm việc trong điều kiện thiếu điện nên bị nóng lên nhanh, dễ gây chập hoặc cháy cuộn dây bên trong.

Hoặc một số dấu hiệu như nước không được bơm lên bồn, áp lực yếu, lồng giặt không quay hoặc quay chậm, phát tiếng ồn lớn, thân máy nóng nhanh dù hoạt động trong thời gian ngắn.

Các thiết bị điện khác hoạt động bất thường

Khi điện yếu, bóng đèn thường nhấp nháy hoặc sáng mờ, tivi, máy tính bị khởi động lại liên tục, ổn áp kêu to hoặc báo quá tải đều là những dấu hiệu cảnh báo nguồn điện trong khu vực không ổn định hoặc bị sụt áp.

Cách khắc phục tình trạng điện yếu phổ biến hiện nay

Việc chủ động nhận biết và áp dụng các biện pháp khắc phục sẽ giúp bảo vệ an toàn cho hệ thống điện và thiết bị trong gia đình, nhà xưởng hay doanh nghiệp sản xuất.

Sử dụng thiết bị đo điện để kiểm tra điện áp

Bạn nên trang bị thiết bị đo điện áp (đồng hồ đo điện hoặc ổ cắm có hiển thị điện áp) để theo dõi tình trạng điện trong nhà nhằm chủ động sắp xếp thời gian sử dụng các thiết bị hợp lý, tránh quá tải vào giờ cao điểm.

• Nếu điện áp nằm trong khoảng 220 – 240V, nguồn điện được xem là ổn định.

• Nếu chỉ số dưới 180V, đó là dấu hiệu của điện yếu.

Kiểm tra và thay mới dây nguồn cũ

Sau thời gian dài sử dụng, dây dẫn điện có thể bị oxi hóa, gãy lõi hoặc chập chờn, gây thất thoát điện năng và làm điện áp yếu hơn. Bạn nên kiểm tra định kỳ và thay dây nguồn mới có tiết diện phù hợp để đảm bảo truyền tải điện ổn định, đặc biệt là với các thiết bị công suất lớn như máy bơm, máy lạnh, tủ lạnh,...

Trang bị ổn áp để duy trì điện áp ổn định

Ổn áp là giải pháp phổ biến giúp duy trì mức điện áp an toàn cho thiết bị. Tuy nhiên, mức đầu tư ban đầu khá cao, nhưng là khoản đầu tư cần thiết để bảo vệ toàn bộ hệ thống điện, đặc biệt trong các khu vực có tình trạng điện yếu thường xuyên.

Bạn nên chọn ổn áp có công suất phù hợp với tổng công suất thiết bị sử dụng, tránh tình trạng quá tải gây phản tác dụng.

Sử dụng luân phiên các thiết bị điện

Khi điện yếu, việc bật nhiều thiết bị cùng lúc sẽ khiến hệ thống quá tải, làm điện càng sụt áp mạnh hơn. Cần sử dụng luân phiên, tránh bật các thiết bị có công suất lớn đồng thời.

Trang bị thiết bị bảo vệ cho tủ lạnh và đồ điện tử

Với tủ lạnh, nên lắp bộ bảo vệ điện áp để tránh hư hỏng block khi mất điện đột ngột. Nếu không có, bạn nên chờ 5 - 7 phút sau khi có điện trở lại rồi mới bật tủ, giúp lốc tủ không bị sốc điện.

Tại sao phải dùng ổn áp khi điện yếu?

Điện yếu là tình trạng điện áp đầu vào thấp hơn mức tiêu chuẩn, khiến các thiết bị điện hoạt động không ổn định, công suất giảm và dễ hư hỏng. Hiện nay, giải pháp được rất nhiều doanh nghiệp, hộ gia đình lựa chọn là sử dụng ổn áp.

Ổn áp có chức năng ổn định điện áp đầu ra, giúp các thiết bị điện nhận được mức điện áp phù hợp ngay cả khi điện lưới tăng giảm thất thường. Ngoài ra, ổn áp còn có tác dụng bảo vệ thiết bị khỏi các sự cố điện nguy hiểm như quá tải, ngắn mạch, chập điện hoặc quá áp.

Hiện nay, nguồn điện tại mỗi khu vực thường có điện áp định mức khác nhau và thay đổi liên tục theo thời điểm, đặc biệt ở các vùng xa trạm biến áp hoặc khu vực đông dân cư, khu công nghiệp. Sử dụng ổn áp bảo vệ cho các thiết bị như sau:

• Các thiết bị gia dụng như tủ lạnh, tivi, máy giặt, nồi cơm điện, điều hòa, đèn chiếu sáng…

• Các thiết bị công nghiệp như máy bơm, máy chuyên dụng, máy lạnh công suất lớn, hệ thống chiếu sáng nhà xưởng…

• Các hệ thống âm thanh, phòng karaoke, phòng net, văn phòng nơi có thiết bị điện tử nhạy cảm với điện áp.

Có nên dùng ổn áp khi điện yếu không?

Nhiều người thường băn khoăn rằng: “Dùng ổn áp có tốn điện không?” Thực tế là ổn áp gần như không tiêu tốn thêm điện năng đáng kể mà còn giúp thiết bị hoạt động đúng công suất, tăng tuổi thọ.

Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, hóa đơn điện có thể nhỉnh hơn đôi chút  không phải do ổn áp ngốn điện, mà vì các thiết bị điện được cấp đủ điện áp để hoạt động đúng công suất. Ví dụ:

• Một bóng đèn 100W khi điện yếu chỉ còn 200V thì thực tế chỉ sáng với công suất khoảng 80W, ánh sáng yếu.

• Khi sử dụng ổn áp giúp điện áp trở lại mức 220V tiêu chuẩn, bóng đèn sẽ sáng đủ công suất 100W – đồng nghĩa với việc hoạt động hiệu quả và bền hơn.
  Tương tự, khi điện yếu, điều hòa chỉ chạy quạt gió, máy giặt quay yếu, dàn âm thanh méo tiếng... tất cả đều là hậu quả của việc thiết bị không đủ điện để vận hành hết công suất.

Giải pháp ổn định điện toàn diện cho gia đình và doanh nghiệp

Đối với những khu vực điện yếu kéo dài hoặc mất điện thường xuyên, ngoài việc trang bị ổn áp, lắp đặt máy phát điện công nghiệp là giải pháp toàn diện và lâu dài hơn.

Máy phát điện giúp cung cấp nguồn điện ổn định, độc lập với điện lưới, duy trì hoạt động liên tục cho máy móc, dây chuyền sản xuất và thiết bị quan trọng, giảm thiểu thiệt hại do gián đoạn điện, đặc biệt trong sản xuất, kho vận và dịch vụ.

Dianyo Powergen – đơn vị chuyên cung cấp máy phát điện công nghiệp nhập khẩu chính hãng từ các thương hiệu hàng đầu như Cummins, Yuchai, Dianyo, Hyundai, Weichai, Mitsubishi… cam kết mang đến giải pháp nguồn điện ổn định, an toàn và tiết kiệm cho mọi quy mô doanh nghiệp.

Nếu bạn đang gặp tình trạng điện yếu, mất điện thường xuyên hoặc cần tư vấn lựa chọn máy phát điện phù hợp công suất, hãy liên hệ ngay với Dianyo Powergen qua website hoặc hotline 058.553.7777 để được hỗ trợ nhanh nhất.