Nên sử dụng ổn áp cho máy phát điện không? Tại sao?

Có nên sử dụng bộ ổn áp cho máy phát điện không là câu hỏi của nhiều người vận hành khi muốn đảm bảo điện áp ổn định. Theo chuyên gia của Dianyo Powergen, không nên dùng ổn áp cho máy phát điện, bởi hai thiết bị có thể gây xung đột điện áp, làm giảm hiệu suất và dễ gây hỏng hóc cho thiết bị.

Hiện nay, máy phát điện công nghiệp đều được tích hợp sẵn bộ điều chỉnh điện áp tự động (AVR) giúp kiểm soát điện áp đầu ra ổn định. Do đó, việc lắp thêm ổn áp là không cần thiết. Để hiểu rõ lý do hãy cùng Dianyo Powergen tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Máy phát điện hoạt động và điều chỉnh điện áp như thế nào?

Máy phát điện gồm hai bộ phận chính động cơ đốt trong ( có thể chạy bằng xăng hoặc dầu diesel) và đầu phát điện (alternator). Động cơ làm quay đầu phát, đầu phát sử dụng nguyên lý cảm ứng điện từ để tạo ra dòng điện xoay chiều.

Điện áp đầu ra của máy phụ thuộc vào tốc độ quay của động cơ và từ trường trong đầu phát. Khi tải điện thay đổi đột ngột tốc độ động cơ có thể bị thay đổi, dẫn đến điện áp dao động trong thời gian ngắn.

Để khắc phục hiện tượng này, bộ điều chỉnh điện áp tự động (AVR – Automatic Voltage Regulator) được tích hợp trong hầu hết các dòng máy phát điện hiện đại. AVR liên tục giám sát điện áp đầu ram khi điện áp vượt quá hoặc thấp hơn mức tiêu chuẩn (220V hoặc 380V), AVR tự động điều chỉnh dòng kích từ trong đầu phát, giúp điện áp trở lại mức ổn định chỉ trong vài phần nghìn giây.

Tại Việt Nam, điện áp tiêu chuẩn là 220V (dòng điện 1 pha) và 380V (dòng điện 3 pha), với sai số cho phép ±10%. Máy phát điện công suất lớn đạt chuẩn, được trang bị bộ AVR tiên tiến có thể duy trì điện áp ổn định mà không cần thêm bất kỳ bộ ổn áp rời nào.

Nên sử dụng bộ ổn áp cho máy phát điện không?

Nhiều người dùng cho rằng việc kết hợp ổn áp với máy phát điện sẽ giúp dòng điện ra ổn định hơn. Tuy nhiên, thực tế, hành động này không nên vì sẽ gây xung đột giữa hai hệ thống điều chỉnh điện áp, khiến hiệu suất máy giảm và gây hư hại nghiêm trọng cho thiết bị.

Xung đột tốc độ phản ứng giữa máy phát điện và ổn áp

Máy phát điện được trang bị bộ điều chỉnh điện áp tự động (AVR) có khả năng phản ứng cực nhanh chỉ trong vài mili giây  để giữ ổn định điện áp đầu ra. Trong khi đó, ổn áp lại có tốc độ phản ứng chậm hơn (từ vài chục mili giây đến vài giây).

Khi tải thay đổi, AVR ngay lập tức điều chỉnh để cân bằng điện áp. Cùng lúc đó, ổn áp cũng bắt đầu điều chỉnh theo cơ chế riêng. Hai hệ thống hoạt động không đồng bộ này sẽ “đá” lẫn nhau, tạo ra các dao động điện áp liên tục..

Nguy cơ hỏng hóc cho cả hai thiết bị

- Với máy phát điện: AVR phải liên tục xử lý các tín hiệu sai lệch do ổn áp tạo ra, làm tăng tải cho bộ kích từ, gây quá nhiệt hoặc cháy hỏng mạch điều khiển.

- Với ổn áp: Ổn áp được thiết kế để làm việc với lưới điện có đặc tính ổn định, không có bộ điều khiển tích cực như AVR. Khi cấp nguồn từ máy phát điện, ổn áp dễ bị quá tải, kẹt chổi than (đối với ổn áp cơ), hoặc hỏng mạch điều khiển (đối với ổn áp điện tử).

Làm tăng nguy cơ sự cố hệ thống điện

Việc nối thêm ổn áp vào máy phát điện không chỉ làm hệ thống phức tạp hơn mà còn tăng khả năng phát sinh sự cố, từ chập mạch, quá nhiệt đến hỏng linh kiện.

Có thể thấy rõ rằng ổn áp không phù hợp để sử dụng với máy phát điện, đặc biệt là khi máy đã có AVR sẵn. Bạn cần chọn máy phát điện công nghiệp chất lượng cao có bộ điều chỉnh điện áp tự động giúp bảo vệ thiết bị, đảm bảo nguồn điện ổn định lâu dài.

Điện áp máy phát điện công nghiệp thực tế ở Việt Nam

Dianyo Powergen với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực phân phối và bảo trì máy phát điện công nghiệp cho thấy, phần lớn nguyên nhân điện áp máy phát điện không ổn định và lựa chọn lắp thêm ổn áp đến từ thói quen sử dụng và chất lượng thiết bị. Chúng tôi chỉ ra những nguyên nhân và cách khắc phục sự cố này như sau:

Nguyên nhân khiến người dùng lo ngại về điện áp máy phát điện

• Thói quen dùng ổn áp cho điện lưới: Việc sử dụng ổn áp với lưới điện dân dụng là cần thiết, nhưng khi áp dụng cho máy phát điện lại không phù hợp, vì cơ chế điều chỉnh điện áp giữa hai hệ thống hoàn toàn khác nhau.

• Máy phát điện kém chất lượng: Những dòng máy không rõ nguồn gốc, chất lượng AVR thấp thường không thể duy trì điện áp ổn định, dẫn đến hiểu lầm rằng cần thêm ổn áp.

• Thiếu bảo trì định kỳ: Nếu động cơ hoạt động sai tốc độ, bộ AVR bị lão hóa hoặc hệ thống nhiên liệu bẩn, điện áp đầu ra sẽ biến động mạnh.

• Sử dụng quá tải: Khi tổng công suất thiết bị vượt quá khả năng của máy, điện áp bị sụt, khiến người dùng tưởng rằng cần ổn áp để bù lại.

Giải pháp đúng để ổn định điện áp máy phát điện

• Ưu tiên máy phát điện chính hãng, được trang bị bộ AVR ổn định điện áp. Các dòng máy như Cummins, Dianyo, Yuchai, Mitsubishi, Weichai, Hyundai … đều được đánh giá cao về độ bền và khả năng giữ điện áp ổn định.

• Kiểm tra động cơ, hệ thống nhiên liệu, dầu bôi trơn và hiệu chỉnh AVR theo hướng dẫn nhà sản xuất theo định kỳ.

• Không để tổng tải vượt quá 80% công suất máy phát điện, lưu ý  với thiết bị có dòng điện lớn như máy lạnh, máy móc sản xuất nên khởi động tuần tự để tránh hiện tượng sụt áp.

• Dây dẫn phải có tiết diện phù hợp và đầu nối chắc chắn để tránh thất thoát điện áp trên đường truyền.

Kết luận

Không nên sử dụng bộ ổn áp cho máy phát điện vì có thể gây xung đột giữa hai hệ thống điều chỉnh điện áp, làm giảm hiệu suất và tăng nguy cơ hư hỏng thiết bị. Vì vậy, bạn hãy lựa chọn máy phát điện chất lượng cao có tích hợp AVR và duy trì bảo trì định kỳ để đảm bảo điện áp ổn định, vận hành an toàn.

Nếu bạn đang tìm kiếm máy phát điện cho xưởng sản xuất, siêu thị, nhà máy, trung tâm dữ liệu công suất lớn, hoặc cần tư vấn giải pháp điện ổn định cho doanh nghiệp, hãy liên hệ Dianyo Powergen. Chúng tôi tự hào có đội ngũ kỹ thuật viên chuyên sâu và dịch vụ tận tâm, cam kết mang đến giải pháp tối ưu nhất cho nhu cầu điện của bạn. Mọi vướng mắc xin liên hệ hotline 058.553.7777 để được tư vấn và giải đáp.